فروش ویژه
سندروم تونل کارپال که همچنین فشار عصب میانی نامیده میشود، مشکلی است که منجر به بی‌حسی، سوزن سوزن شدن یا ضعف در دست میشود.
این اتفاق ناشی از فشار روی عصب میانی است که در طول بازو قرار دارد و از یک مسیر در مچ دست به نام تونل کارپال عبور می‌کند و انتهای آن به دست می‌رسد. این عصب میانی، حرکت و حس انگشت شست و حرکت تمامی انگشتان به جز انگشت کوچک را کنترل می‌کند.
آناتومی مچ دست، مشکلات سلامتی و حرکات تکراری احتمالی، می‌تواند منجر به سندروم تونل کارپال شود.
درمان مناسب معمولاً احساس سوزن سوزن شدن و بی‌حسی را تسکین می‌دهد و عملکرد دست و مچ را بازسازی می‌کند.
فهرست مطالب
علائم سندروم تونل کارپال
علائم سندروم تونل کارپال شامل موارد زیر است:
- احساس سوزش، سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی و خارش در کف دست و انگشت شست یا انگشت اشاره و میانی
- ضعف در دست و ایجاد مشکل در هنگام گرفتن اجسام
- احساس شوک مانند که به انگشتان کشیده میشود.
- احساس سوزن سوزن شدن که تا بازو ادامه دارد.
در ابتدا احساس می‌کنید که انگشتان شما خواب رفته و در طول شب بی‌حس میشود. این اتفاق به دلیل چگونگی قرار دادن دست در طول خواب رخ می‌دهد.
در هنگام صبح، ممکن است با احساس بی‌حسی و سوزن سوزن شدن در دست‌ها بیدار شوید که ممکن است تا شانه نیز کشیده شود. در طول روز، هنگامی که جسمی را در دست می‌گیرید و مچ دست را خم می‌کنید، مانند زمانی که رانندگی می‌کنید و کتاب می‌خوانید، علائم تشدید میشود.
در اوایل شروع این مشکل، تکان دادن دست ممکن است احساس بهتری به شما بدهد. اما پس از مدتی، انجام اینکار به رفع بی‌حسی کمکی نمیکند.
هنگامی که سندروم تونل کارپال تشدید میشود، به دلیل ضعف و تحلیل عضلات دست، قدرت گرفتن اجسام توسط دست، کاهش می‌یابد. همچنین درد و گرفتگی عضله شدیدتر میشود.
عصب میانی به دلیل درد و فشار اطراف آن، نمی‌تواند طبق عملکرد طبیعی خود عمل کند. این مسئله منجر به موارد زیر میشود:
- تکانه‌های عصبی کمتر
- وجود حس کمتر در انگشتان دست
- قدرت و هماهنگی کم به ویژه در توانایی استفاده از انگشت شست برای گرفتن اشیا
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر علائم و نشانه‌های سندروم تونل کارپال را مشاهده کردید، که مانع از انجام فعالیت‌های طبیعی و الگوی خواب شما میشود، به پزشک مراجعه کنید. در صورت عدم درمان، ممکن است آسیب دائمی عضله و عصب رخ دهد.
علت سندروم تونل کارپال
سندروم تونل کارپال ناشی از فشار روی عصب میانی است.
عصب میانی از ناحیه جلوی بازو شروع شده و از یک مسیر در مچ دست (تونل کارپال) به دست می‌رسد. این عصب، حس طرفین کف دست در انگشت شست و انگشتان را فراهم می‌کند. همچنین سیگنال‌های عصبی برای حرکت عضله در اطراف پایه انگشت شست (عملکرد حرکتی) ایجاد می‌کند.
هرچیزی که عصب میانی در فضای تونل کارپال را فشرده کند یا به آن آسیب برساند، منجر به سندروم تونل کارپال میشود. شکستگی مچ می‌تواند تونل کارپال را باریک کرده و به عصب آسیب برساند، همچنان که التهاب و تورم ناشی از آرتریت روماتوئید نیز باعث این آسیب میشود.
بسیاری از اوقات، سندروم تونل کارپال هیچ علائمی ایجاد نمیکند. ترکیبی از عوامل خطر منجر به پیشرفت این مشکل میشود.
اغلب اوقات، افراد نمی‌دانند که علت ایجاد سندروم تونل کارپال چیست. این مشکل می‌تواند ناشی از عوامل زیر باشد:
- حرکات مکرر مانند تایپ کردن یا هر حرکت مچ دست که به طور مکرر انجام شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که هنگام انجام کار، دست شما پایین‌تر از مچ قرار بگیرد.
- در شرایطی مانند کم کاری تیروئید، چاقی، آرتریت روماتوئید و دیابت
- بارداری
عوامل خطر سندروم تونل کارپال
اگر شرایط زیر را دارید، این احتمال وجود دارد که بیشتر در معرض خطر سندروم تونل کارپال قرار داشته باشید:
تعدادی از عوامل، با سندروم تونل کارپال ارتباط دارند. با این حال، آن‌ها ممکن است به طور مستقیم منجر به سندروم تونل کارپال نشوند، بلکه خطر آسیب یا فشار به عصب میانی را افزایش دهند. این عوامل شامل موارد زیر است:
- عوامل آناتومی. شکستگی یا دررفتگی مچ دست یا آرتروز که استخوان‌های کوچک در مچ دست را تغییر شکل می‌دهد، می‌تواند فضای بین تونل کارپال را تغییر داده و روی عصب میانی فشار وارد کند. افرادی که تونل کارپال کوچکتری دارند، احتمال ابتلا به سندورم تونل کارپال در آن‌ها بیشتر است.
- جنسیت. سندروم تونل کارپال به طور کلی در زنان بیشتر متداول است. ممکن است، کوچکتر بودن تونل کارپال در زنان نسبت به مردان، دلیل این اتفاق باشد. زنانی که به سندروم تونل کارپال مبتلا می‌شوند، نسبت به کسانی که به این مشکل مبتلا نیستند، تونل کارپال کوچکتری دارند.
- مشکلات آسیب به عصب. برخی بیماری‌های مزمن مانند دیابت، خطر آسیب به عصب را افزایش می‌دهد، که می‌تواند شامل آسیب به عصب میانی باشد.
- مشکلات التهابی. آرتریت روماتوئید و مشکلات دیگری که منجر به التهاب می‌شوند، می‌تواند بر لایه اطراف تاندون‌ها در مچ دست اثر گذاشته و روی عصب میانی فشار وارد کند.
- داروها. برخی بررسی‌ها نشان می‌دهد که بین سندروم تونل کارپال و استفاده از آناستروزول (آریمیدکس)، داروی مورد استفاده در درمان سرطان سینه، ارتباطی وجود دارد.
- چاقی. داشتن اضافه وزن یک عامل خطر برای بروز سندروم تونل کارپال است.
- تغییرات مایعات بدن. احتباس مایعات ممکن است فشار روی تونل کارپال را افزایش دهد که به عصب میانی آسیب وارد میشود. این مشکل در طول دوران بارداری و یائسگی متداول است. سندروم تونل کارپال که ناشی از بارداری باشد، به طور کلی پس از دوران بارداری به طور خودبخود برطرف میشود.
- مشکلات پزشکی دیگر. مشکلات خاصی مانند یائسگی، اختلالات تیروئید، از کار افتادگی کلیه و ادم لنفاوی می‌تواند احتمال ابتلا به سندروم تونل کارپال را افزایش دهد.
- عوامل محیط کار. کار کردن با ابزار لرزشی یا خط مونتاژ که نیاز به حرکات مکرر و انعطاف طولانی مدت مچ دست دارد، می‌تواند فشار خطرناکی روی عصب میانی وارد کند یا آسیب عصبی کنونی را شدیدتر کند، به خصوص اگر کار کردن در محیط سرد انجام شود.
با این حال، شواهد علمی با این موارد مغایرت دارد و این عوامل به عنوان علت مستقیم سندروم تونل کارپال اثبات نشده است.
بررسی‌های متعدد این مسئله را ارزیابی کرده است که آیا ارتباطی بین استفاده از کامپیوتر و سندروم تونل کارپال وجود دارد. برخی شواهد بیان می‌کند که استفاده از موس و نه استفاده از کیبورد، منجر به این مشکل میشود. با این حال، شواهد ارزشمند و ثابت کافی برای حمایت از این نظریه استفاده بیش از حد از کامپیوتر، به عنوان عامل خطری برای سندروم تونل کارپال وجود ندارد، گرچه ممکن است باعث ایجاد دردهای مختلف در دست شود.
تشخیص و آزمایشات سندروم تونل کارپال
پزشک ممکن است به نواحی اطراف مچ دست ضربه بزند، که به این تست نشانه تینل گفته میشود، یا در حالی که بازو کاملاً کشیده شده است، به طور کامل مچ دست را بچرخاند. همچنین ممکن است آزمایشات دیگری نیز انجام دهد که در زیر ذکر شده است:
- آزمایشات تصویربرداری. اشعه ایکس، سونوگرافی یا آزمایش ام آر آی به پزشک این امکان را می‌دهد تا استخوان‌ها و بافت‌های مچ دست را بررسی کند.
- الکترومیاگرام. پزشک یک الکترود نازک را درون عضله قرار می‌دهد تا فعالیت الکتریکی آن را اندازه‌گیری کند.
- بررسی انتقال عصبی. پزشک به الکترودها در پوست ضربه می‌زند تا سیگنال‌های درون عصب دست و بازو را اندازه‌گیری کند.
درمان سندروم تونل کارپال
درمان به علائم و مقدار پیشرفت بیماری بستگی دارد. ممکن است لازم باشد کارهایی که در زیر بیان شده را انجام دهید:
- تغییرات سبک زندگی. اگر حرکت تکراری عامل بروز علائم است، سعی کنید که هر از گاهی استراحت کنید یا آن فعالیت را که باعث ایجاد درد میشود، کمتر کنید.
- ورزش‌ها. حرکات کششی یا قدرتی می‌تواند حال شما را بهتر کند. ورزش‌های لغزشی عصب می‌تواند به حرکت بهتر عصب درون تونل کارپال کمک کند.
- عدم تحرک. پزشک ممکن است به شما پیشنهاد دهد که از یک اسپلینت استفاده کنید تا از حرکت مچ دست جلوگیری شده و فشار کمتری به عصب وارد شود. می‌توانید در طول شب از آن استفاده کنید تا از بی‌حسی یا احساس سوزن سوزن شدن دست رهایی یابید. اینکار به بهتر شدن خواب و استراحت عصب میانی دست کمک می‌کند.
- داروها. پزشک می‌تواند داروهای ضدالتهاب یا تزریقات استروئید را تجویز کند تا از ورم جلوگیری شود.
- جراحی. اگر هیچ کدام از درمان‌های زیر به نتیجه نرسید، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید که رهاسازی تونل کارپال نام دارد، که اندازه این تونل را افزایش داده و فشار روی عصب را کم می‌کند.
عوارض سندروم تونل کارپال
اگر دچار سندروم تونل کارپال هستید و آن را درمان نکنید، علائم آن می‌تواند برای مدت زمان طولانی ادامه یابد و شدیدتر شود. همچنین ممکن است که علائم برطرف شده و دوباره بازگردند. هنگامی که در مراحل اولیه، بیماری تشخیص داده شود، درمان آن آسان‌تر است. با این کار، از آسیب دائمی به عضله جلوگیری میشود و دست می‌تواند عملکرد مطلوب خود را حفظ کند.
پیشگیری از سندروم تونل کارپال
هیچ تدابیر ثابت شده‌ای برای پیشگیری از سندروم تونل کارپال وجود ندارد، اما می‌توانید با به کارگیری روش‌های زیر، فشار روی دست و مچ را به حداقل برسانید:
- فشار دست را کاهش داده و دست خود را شل کنید. به عنوان مثال، اگر شغل شما مستلزم استفاده از صندوق پول یا کیبورد است، به آرامی روی کلیدها ضربه بزنید. در هنگام نوشتن برای مدت زمان طولانی، از یک خودکار بزرگ با رابط بزرگ و نرم و جوهر روان استفاده کنید.
- به طور مکرر و کوتاه استراحت کنید. به آرامی دست‌ها و مچ را در فواصل معین کشش داده و خم کنید. در صورت امکان کار خود را تغییر دهید. اینکار هنگامی اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند که از تجهیزاتی استفاده می‌کنید، که دارای حرکت لرزشی است یا نیاز دارد که فشار زیادی به آن وارد کنید. چند دقیقه استراحت در هر یک ساعت نیز، می‌تواند در پیشگیری از آسیب کمک کند.
- به حالت بدن توجه داشته باشید. از خم کردن مچ دست به طور کامل به سمت بالا یا پایین خودداری کنید. قرار دادن دست در یک حالت میانی و شل، بهترین موقعیت است. کیبورد را در راستای آرنج یا کمی پایین‌تر قرار دهید.
- حالت بدن را بهبود دهید. حالت نامناسب بدن، شانه‌ها را به سمت جلو خم می‌کند، عضلات شانه و گردن را کوتاه‌تر کرده و عصب گردن را فشرده می‌کند. اینکار بر مچ دست، انگشتان و دست‌ها اثر می‌گذارد و منجر به گردن درد میشود.
- موس کامپیوتر را تغییر دهید. اطمینان حاصل کنید که موس کامپیوتر راحت است و باعث کشیدگی مچ دست نمی‌شود.
- دست‌ها را گرم نگه دارید. اگر در یک محیط سرد کار می‌کنید، احتمال افزایش درد و خشکی دست بیشتر میشود. اگر نمی‌توانید دمای محیط کار را کنترل کنید، از یک دستکش بدون انگشت استفاده کنید تا دست‌ها و مچ، گرم بمانند.