فروش ویژه
اصلاح پزشکی افوژن در زانو در اصطلاح عامیانه “آب آوردن زانو” گفته می شود . مفصل زانو در حالت عادی کمتر از یک انس از نوعی مایع لیز و روان کننده در خود دارد. وارد شدن آسیب به زانو و التهاب آن موجب تجمع مقدار بیشتری از این مایع در زانو می شود. زمانی که این حالت اتفاق بیافتد مفصل زانو متورم و معمولا دردناک می شود. همچنین ممکن است شخص در خم کردن کامل زانوی خود مشکل داشته باشد.
شایع ترین علت ورم زانو ، بیماری آرتروز زانو و در نتیجه آن فرسایش بافت غضروفی درون زانو است. سایر دلایل آب آردن زانو شامل آسیب غضروفی مفصل زانو ، انواع آرتروز های التهابی ( مانند نقرس و روماتیسم) و عفونت مفصل زانو است.
در صورتی که دلیل التهاب زانو مشخص نباشد ، پزشک عمل آسپیراسیون را توسط یک سرنگ انجام می دهد، در این روش مقداری از مایع درون مفصلی به عنوان نمونه گرفته ، و آزمایش می شود، این کار با انجام بیهوشی موضعی انجام می شود. در این حالت خارج کردن مایع اضافی از مفصل زانو همچنین می تواند موجب کاهش درد و ورم زانو شود.
آب آوردن زانو میتواند نشانه آسیب جدی به زانو باشد. از طرفی ادامه پیدا کردن این حالت به مدت طولانی میتواند منجر به آسیب بافت مفصل، زوال غضروف و نرم شدن استخوان شود بنابراین توصیه میشود در صورت مشاهده علائم آب آوردن زانو حتما به متخصص طب فیزیکی و توانبخشی مراجعه نمایید.
علائم و نشانه ها
علائمی که نشان دهنده عارضه آب آوردن زانو و علت ورم زانو هستند معمولا شامل موارد زیر می شود :
تورم : ممکن است بافت اطراف زانوی شما به طور مشخص و قابل توجهی حالت پف کردگی داشته باشد . متورم شدن زانو خصوصا در صورت مقایسه کردن زانوی آسیب دیده با زانوی سالم بهتر معلوم میشود .
خشکی و بی حرکتی زانو : وجود مقداری اضافی از مایع مفصلی در زانوی شخص ممکن است باعث شود او نتواند زانوی خود را به راحتی خم و راست کند.
به علت آب آوردن زانو در مواردی ممکن است زانوی شخص بسیار دردناک شود، تاحدی که بر اثر درد ، وزن آوردن روی زانو برای او غیر ممکن شود .
شما باید در صورت مشاهده علائم زیر فورا به پزشک مراجعه کنید :
انجام مراقبت های خانگی و مصرف قرص های مسکن ( غیر تجویزی) درد و التهاب را کاهش نمی دهد .
یکی از زانو های شما قرمز شده است ، در آن احساس گرما میکنید و نسبت به لمس کردن حساس است ( در حالی که این حالت در زانوی دیگر نیست)
علت و دلایل
عمده ترین دلایل آب آوردن زانو به شرح زیر هستند :
آسیب ها : وارد شدن هر گونه آسیبی به مفصل زانو می تواند موجب تجمع مایع مفصلی اضافی در زانو شود . برخی از شایع ترین انواع آسیب که می تواند موجب آب آوردن زانو شود شامل موارد زیر می شود :
شکستگی استخوان
پارگی منیسک
پارگی رباط
آسیب بر اثر استفاده بیش از حد از مفصل
وجود بیماری های نهفته در شخص که به مفصل زانو آسیب وارد می کند( در ادامه آمده است)
بیماری هایی که میتوانند موجب آسیب به مفصل زانو شوند به قرار زیر هستند :
- آرتروز زانو ( این بیماری شایع ترین دلیل آب آوردن زانو است)
- روماتیسم
- عفونت
- نقرس
- بورسیت
- تشکیل کیست در زانو
- خونریزی در مفصل زانو
- وجود تومور در زانو
تشخیص
آب آوردن زانو به تنهایی یک بیماری نیست بلکه نشان دهنده وجود یک مشکل و بیماری دیگر مانند آرتروز ، آسیب یا عفونت در زانو است . پزشک ممکن است برای تشخیص علت آب آوردن زانو از یک یا چند روش که در ادامه آمده است استفاده کند :
- تست اشعه ایکس
- اولتراسوند
- اسکن MRI
- آزمایش خون ( برای تشخیص وجود عفونت ، التهاب ، روماتیسم ، اختلالات خونریزی و نقرس در زانو )
- آزمایش مایع مفصلی : پزشک مقداری از مایع مفصلی را برای انجام ازمایش بیرون میکشد . این مایع برای بررسی وجود خون ، باکتری ،کریستال های اوریک اسید ( مربوط به بیماری نقرس) آزمایش می شود .
راه ها و روش های درمان
استفاده از دارو و روش های خارج کردن مایع مفصلی اضافه از زانو می تواند علائم ناشی آب آوردن زانو را بهبود بخشد اما درمان قطعی آب آوردن زانو بستگی به علت ایجاد کننده آن دارد . روش های درمان آب آوردن زانو ( بسته به شدت ان) میتواند شامل موارد زیر باشد :
دارو
دارو : داروهایی که برای درمان آب آوردن زانو و یا دلیل ایجاد کننده آن تجویز میشوند شامل موارد زیر می شود
دارو های مسکن : این داروها برای کاهش درد تجویز میشوند. در صورتی که داروهای مسکن معمول در کاهش درد موثر نباشند پزشک مسکن های قوی تری برای کنترل درد تجویز می کند .
آنتی بیوتیک ها : در صورتی که آب آوردن زانو در نتیجه عفونت باشد ، پزشک برای رفع عفونت ، آنتی بیوتیک تجویز می کند
کورتیکاستروئید ها : کورتیکاستروئید ها داروها ی ضد التهاب قوی هستند که ممکن است به صورت قرص و یا تزریق مستقیم در مفصل زانو تجویز شوند .
بیرون کشیدن مایع مفصلی
بیرون کشیدن مایع مفصلی در مواردی انجام می شود که ورم زانو به خودی خود بهبود نمیابد و یا وجود مایع مفصلی اضافی در حال آسیب زدن به مفصل زانو می باشد . در این روش ابتدا سطح پوست زانو ضد عفونی می شود و یک سرنگ در فضای داخل مفصل زانو فرو برده میشود، سپس ممکن است پزشک با دست زانو را ماساژ دهد تا تشکیل مایع مفصلی اضافی در زانو تا حداکثر میزان ممکن ایجاد شود و همزمان توسط سرنگ مایع اضافی را بیرون می کشد . معمولا بر روی مایع مفصلی بیرون کشیده آزمایش انجام می شود تا از نبود عفونت اطمینان حاصل شود .
تزریق کورتیزون
یک روش درمانی دیگر تزریق کورتیزون در مفصل زانو ، پس از بیرون کشیدن مایع مفصلی ، می باشد . کورتیزون یک داروی قوی است که آثار طولانی مدت در درمان ورم زانو و خشکی زانو دارد. نتایج تزریق کورتیزون در بیماران مختلف متفاوت است اما در اکثر موارد شخص کاهش قابل توجهی در میزان درد و ورم زانو را مشاهده میکند . این نتایج ممکن است بین چند هفته تا چند ماه دوام داشته باشند.
زانو بند طبی
پوشیدن زانو بند طبی می تواند برای حمایت از مفصل زانو و کاهش کشیدگی بافت های زانو ( در موارد آسیب زانو ) کمک کننده باشد. استفاده از زانو بند های طبی مخصوص ، خصوصا برای افرادی که مبتلا به آرتروز زانو هستند مفید است چرا که میزان وارد آمدن فشار بر قسمت های آسیب دیده زانو را کاهش می دهد و این فشار را به قسمت های سالم مفصل منتقل می کند .
برای درمان ورم و آب آوردن زانو روش‌های درمانی دیگری مانند اوزون تراپی، تزریق پی آر پی و … نیز وجود دارد.
مراقبت های خانگی
در موارد آب آوردن زانو ، برای مراقبت از زانوی خود در خانه کارهای زیر را انجام دهید :
استراحت : هنگامی که هنوز زانوی شما دردناک و متورم است از وارد اوردن وزن بر روی زانوی خود خودداری کنید .
کمپرس سرد و بالا گرفتن زانو : سرما درمانی میتواند در کنترل درد و ورم زانو موثر باشد . هر ۲تا ۴ ساعت یک بار برای مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بر روی زانوی خود کمپرس سرد قرار دهید . در زمان قرار دادن کمپرس سرد بر روی زانو به وسیله یک پشتی زانوی خود را بالا نگه دارید تا جایی که بالاتر از سطح قلب شما قرار گیرد .
مراقبت از خود در زمان ورم زانو
هنگامی که از مشکل ورم و آب آوردن زانو رنج می‌برید، می‌توانید با انجام اقدامات زیر، از خود بیشتر مراقبت کنید:
- استراحت کردن: تا زمانی که زانوی شما متورم و دردناک است، تا جایی که می‌توانید از فعالیت‌های شدید و فشار وارد کردن بر زانو خودداری کنید.
- یخ گذاشتن و بالا نگه داشتن زانو: سرما درمانی میتواند به کنترل درد و ورم زانو کمک کند. برای این منظور می‌توانید بسته‌های یخ را هر 2 تا 4 ساعت یکبار به مدت 15 تا 20 دقیقه بر روی زانوی متورم و دردناک خود بگذارید. به جای بسته‌های یخ می‌توانید یک کیسه حاوی قطعات یخ، سبزیجات فریز شده یا یک حوله که آن را در فریزر سرد کرده‌اید، استفاده کنید.
- داروهای مسکن: داروی پاراستامول اغلب در تسکین درد زانو کارآیی، خوبی دارد. داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی نیز به تسکین درد و التهاب زانو کمک میکند. اگر مصرف انواع بدون نسخه این داروها تأثیری در برطرف کردن درد شما نداشت، از پزشک بخواهید تا داروی مناسب را برایتان تجویز کند.
- کنترل وزن بدن: کم کردن وزن بدن میتواند فشار وارد بر زانوهای شما را به حداقل برساند و به حفاظت از مفصل زانوی شما در زمانی که فعالیت‌های شدید انجام می‌دهید، کمک کند.