فروش ویژه
بیماری ازگود اشلاتر یکی از علل شایع زانو درد در نوجوانان در حال رشد محسوب می‌شود. ازگود اشلاتر التهاب ناحیه زیر زانو، در محل متصل شدن کشکک زانو (تاندون پاتلار) به استخوان درشت‌نی است.
بیماری ازگود اشلاتر عموماً در دوران جهش‌های رشدی یعنی زمانی رخ می‌دهد که استخوان‌ها، عضلات، تاندون‌ها و ساختارهای دیگر به سرعت در حال تغییراند. چون ورزش و فعالیت بدنی فشار مضاعفی را به استخوان‌ها و عضلات وارد می‌کند، کودکان ورزشکار، به ویژه کودکان علاقه‌مند به ورزش‌های همراه با دویدن و پریدن بیشتر در معرض خطر ابتلا به این عارضه هستند. البته نوجوانان با فعالیت کمتر نیز ممکن است دچار این عارضه بشوند.
درد ناشی از اکثر موارد بیماری ازگود اشلاتر با راهکارهای ساده‌ای مانند استراحت، استفاده از یخ، مصرف داروهای بدون نسخه و انجام دادن تمرین‌های کششی و تقویتی تسکین می‌یابد و بیمار می‌تواند به فعالیت‌های روزمره برگردد.
فهرست مطالب
بیماری ازگود اشلاتر چیست؟
بیماری ازگود اشلاتر باعث درد و ورم زیر مفصل زانو، در محل اتصال تاندون پاتلار به بالای استخوان درشت‌نی می‌شود به این نقطه اصطلاحاً توبروزیتی تیبیا گفته می‌شود. همچنین ممکن است تاندون پاتلار کشیده شده روی کشکک زانو ملتهب شود.
بیماری ازگود اشلاتر بالاترین درصد شیوع را در میان ورزشکاران جوانی دارد که در ورزش‌های همراه با دویدن و یا پریدن فراوان شرکت می‌کنند.
علل ابتلا به بیماری ازگود اشلاتر
بیماری ازگود اشلاتر پیامد تحریک شدن صفحه رشد استخوان است. استخوان‌ها از انتها، نزدیک به مفصل رشد می‌کنند، سر استخوان‌ها را که رشد استخوان در آن‌جا انجام می‌شود، اصطلاحاً صفحه رشد می‌گویند. زمانی که کودک هنوز در حال رشد است، صفحات رشد به جای استخوان از غضروف تشکیل می‌شود. چون غضروف به اندازه استخوان قوی نیست، وارد شدن میزان زیادی از فشار به صفحه رشد باعث ورم کردن و ایجاد ناراحتی می‌شود.
تاندون پاتلار از روی کشکک زانو می‌گذرد و در پایین به صفحه رشد قرار گرفته مقابل استخوان درشت‌نی متصل می‌شود. عضلات ران یا چهارسر به کشکک زانو متصل هستند و وقتی کشکک زانو را می‌کشند، تاندون پاتلار کشیده می‌شود. در نتیجه تاندون پاتلار استخوان درشت‌نی را در محل قرارگیری صفحه رشد می‌کشد. هر حرکتی که باعث کشیدگی مکرر پا شود، منجر به حساسیت به لمس در نقطه اتصال تاندون پاتلار به بالای استخوان درشت‌نی می‌شود. فعالیت‌هایی که به زانو فشار می‌آورد، به ویژه چمباتمه زدن، خم کردن زانو یا دویدن روی سربالایی یا پله‌های استادیوم باعث ورم کردن و آزار دیدن بافت اطراف صفحه رشد می‌شود. همچنین ضربه دیدن یا برخورد اشیاء به این ناحیه حساس نیز درد و ورم زیر زانو را به دنبال دارد. زانو زدن برای بیماران مبتلا به ازگود اشلاتر بسیار دردناک است.
علائم ازگود اشلاتر
فعالیت‌هایی مانند دویدن، پریدن یا دیگر حرکات ورزشی غالباً موجب بروز علائم دردناک ازگود اشلاتر می‌شود. برخی بیماران علائم را در هر دو زانو احساس می‌کنند، البته ممکن است علائم یک زانو شدیدتر باشد. علائم ازگود اشلاتر به شرح زیر است:
- زانو درد و حساسیت به لمس در ناحیه برجستگی یا توبرکل درشت‌نی
- ورم کردن توبرکل درشت‌نی
- گرفتگی عضلات جلو یا پشت ران
تشخیص بیماری ازگود اشلاتر
پزشک سوالاتی را درباره علائم و وضعیت سلامت عمومی کودک می‌پرسد و معاینه بالینی زانو را به دقت انجام می‌دهد تا علت درد را پیدا کند. معاینه بالینی زانو شامل فشار دادن توبرکل درشت‌نی می‌شود، این ناحیه در صورت ابتلا به ازگود اشلاتر باید دردناک و حساس به لمس باشد. همچنین پزشک از کودک می‌خواهد که راه برود، بپرد، بدود یا زانو بزند تا بررسی کند که آیا این حرکات باعث بروز علائم دردناک می‌شود یا خیر.
ممکن است پزشک دستور رادیوگرافی را برای تأیید تشخیص اولیه یا رد احتمال ابتلا به عارضه‌های دیگر بدهد.
درمان بیماری ازگود اشلاتر
بیماری ازگود اشلاتر معمولاً به مرور زمان و در اثر استراحت کردن برطرف می‌شود. فعالیت‌های ورزشی که به دویدن، پریدن یا خم کردن کامل زانو نیاز دارد، باید تا زمان فروکش کردن ورم و حساسیت به لمس محدود شود.
در ورزش‌هایی که زانو با سطح یا بازیکنان دیگر تماس پیدا می‌کند، لازم است که ورزشکاران از پد زانو استفاده کنند. برخی ورزشکاران تاندون‌بند زیر کاسه زانو می‌بندند تا توبرکل درشت‌نی کمتر کشیده شود. کیسه یخ پس از ورزش نیز توصیه می‌شود، در صورت لزوم می‌توانید کیسه یخ را دو یا سه بار در روز، هر بار به مدت 20 ـ 30 دقیقه روی زانو بگذارید. زمان مناسب از سرگیری فعالیت‌های ورزشی به تحمل درد ورزشکار بستگی دارد. ورزش کردن با تحمل قدری درد موجب آسیب‌دیدگی ورزشکاران نمی‌شود.
همچنین ممکن است پزشک توصیه کند که تمرین‌های کششی را برای افزایش انعطاف‌پذیری جلو و عقب ران (عضلات چهارسر و همسترینگ) انجام بدهید. این تمرین‌ها را می‌توانید در خانه یا در قالب طرح درمان فیزیوتراپی انجام بدهید.
مصرف داروهایی مانند استامینوفن (تایلنول) یا داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب (NSAIDs)، از قبیل ایبوپروفن (الیو و ادویل) به کنترل درد کمک می‌کند. اگر لازم باشد که کودک دارو را چند نوبت در روز مصرف کند یا درد فعالیت‌های روزمره‌اش را مختل کرده باشد، بهتر است درباره متوقف کردن ورزش با فرزندتان و پزشک معالج‌اش صحبت کنید.
ممکن است درمان ازگود اشلاتر به جراحی نیاز داشته باشد؟
جراحی تقریباً هیچ‌گاه برای درمان بیماری ازگود اشلاتر ضرورت نمی‌یابد، چون رشد صفحه غضروفی در نهایت متوقف می‌شود و غضروف جای خود را پس از اتمام رشد به استخوان می‌دهد. استخوان قوی‌تر از غضروف است و کمتر مستعد تحریک است. چون دیگر صفحه رشدی وجود ندارد که آسیب ببیند، درد و ورم نیز از بین می‌رود. درد ناشی از ازگود اشلاتر تقریباً همیشه پس از متوقف شدن رشد نوجوان از بین می‌رود.
درد در موارد نادر پس از اتمام رشد استخوان از بین نمی‌رود. جراحی صرفاً زمانی توصیه می‌شود که تکه‌های استخوان التیام نیافته و به هم جوش نخورده باشد. جراحی هیچ‌گاه بر روی ورزشکاران در حال رشد انجام نمی‌شود، چون ممکن است صفحه رشد آسیب ببیند.
اگر درد و ورم علی‌رغم انجام درمان استمرار داشته باشد، ورزشکار باید تحت نظر باشد و به طور مرتب به پزشک مراجعه کند. چنانچه ورم بیشتر شود، ارزیابی مجدد انجام می‌شود.
زمان مراجعه به پزشک
اگر با علائم معمول بیماری ازگود اشلاتر مواجه شدید، به پزشک مراجعه کنید تا ایشان مشکل را تشخیص بدهند. ممکن است پزشک شما را برای ادامه درمان به متخصص فیزیوتراپی یا ارتوپدی معرفی کند.
پیشگیری
برای پیشگیری از آسیب‌دیدگی تاندون بهتر است که بدن‌تان را حتماً قبل از ورزش کردن گرم کنید، تمرین‌های کششی عضلات چهارسر ران، همسترینگ و ساق پا برای گرم کردن بسیار مناسب است. همچنین استفاده از تجهیزات ورزشی مناسب، تکنیک‌های صحیح، تعدیل شدت تمرین‌ها و اجتناب از “متخصص شدن” در یک ورزش در سن پایین به پیشگیری از ابتلا به ازگود اشلاتر کمک می‌کند.