علت و درمان زانو درد در طول شب چیست؟

زانو درد یکی از شایع‌ترین ناراحتی‌ها است و درد شبانه زانو باعث بی‌خوابی بسیاری از بیماران می‌شود. زانو درد در شب واقعاً آزاردهنده و کلافه کننده است. درد ضربان‌دار یا سنگین زانو اجازه نمی‌دهد که شب به خوبی استراحت کنید و در نتیجه صبح به شدت خسته خواهید بود. ندانستن علت زانو درد شبانه نیز کلافگی و درماندگی‌تان را بیشتر می‌کند.

زانو درد شبانه دلایل مختلفی دارد که از جمله شایع‌ترین آن‌ها می‌توان به عارضه زانوی دوندگان، آرتروز، بورسیت یا آسیب‌دیدگی اشاره کرد. پزشک بهترین روش درمان را پس از تشخیص دادن علت اصلی زانو درد شبانه توصیه می‌کند تا شب‌ها بتوانید راحت بخوابید.

زانوی دوندگان

زانوی دوندگان یکی از شایع‌ترین دلایل زانودرد ورزشکاران است. بیماران مبتلا به زانوی دوندگان در پشت کاسه زانو احساس درد می‌کنند و علائم مشابهی مانند درد عمیق یا منتشر شونده را نزدیک زانو گزارش می‌دهند یا از احساس ساییده شدن استخوان‌ها روی هم در نزدیکی کاسه زانو شکایت دارند.

در هر حال زانوی دوندگان اصطلاحی کلی است که برای ارجاع به این نوع زانو درد به کار برده می‌شود و دلایل مختلفی دارد. ممکن است هنگام دویدن یا پریدن فشار بیش از حدی را به زانو وارد کرده باشید؛ برخی افراد بیشتر مستعد ابتلا به زانوی دوندگان هستند، چون کاسه زانوی‌شان به درستی روی مفصل زانو قرار ندارد و از آن محافظت نمی‌کند.

علائم اکثر موارد زانوی دوندگان پس از چند هفته استراحت، اجتناب از انجام دادن فعالیت‌های سنگین و در صورت لزوم مصرف مسکن‌های بدون نسخه برطرف می‌شود.

آرتروز

علائم آرتروز، برخلاف اکثر موارد زانوی دوندگان موقتی نیست. چون آرتروز یک بیماری مزمن است، بیماران باید درباره طرح درمان بلندمدت با پزشک مشورت کنند. در یک زانوی سالم بافت‌های نرمی مانند غضروف از سه استخوان زانو محافظت می‌کنند. این بافت‌ها مانند ضربه‌گیرهایی هستند که وزن بدن را هنگام راه رفتن یا زمین خوردن نگه می‌دارند. غضروف زانو کمک می‌کند تا زانوی‌مان را بدون ساییده شدن استخوان‌ها روی هم خم کنیم.

اما بافت‌های نرم یک زانوی مبتلا به آرتروز به مرور زمان ساییده شده است، در نتیجه استخوان‌های زانو روی هم ساییده می‌شود و این ساییدگی به تحریک و التهاب دامن می‌زند. بیمار هنگام خم کردن زانو یا ایستادن احساس می‌کند که زانویش خشک است. متاسفانه آرتروز قابل درمان نیست و هیچ راهی برای ترمیم کامل یا جایگزینی بافت مفصلی آسیب دیده یا ساییده شده وجود ندارد.

البته روش‌های مختلفی برای کاهش درد بیماران مبتلا به آرتروز و جلوگیری از آسیب دیدن بیشتر زانو توصیه می‌شود. زانو درد آرتروزی دردی ضربان‌دار و عمیق است که با ورم و خشکی مفصل همراه است.چون درد آرتروز حین استراحت شعله‌ور می‌شود، علائم آرتروز شب‌ها بیشتر می‌شود.

بورسیت

بورسیت باعث ورم کردن دردناک کشکک زانو یا یک سمت زانو می‌شود. کیسه‌های کوچک مملو از مایعی در زانو وجود دارد که لغزش و حرکت روان تاندون‌ها را روی مفصل زانو ممکن می‌سازد ـ به این کیسه‌ها بورس گفته می‌شود. این کیسه‌ها در صورت ابتلا به بورسیت ورم می‌کند و در نتیجه زانو درد شروع می‌شود.

ابتلا به بورسیت نیز مانند زانوی دوندگان دلایل مختلفی دارد. شایع‌ترین علت بورسیت وارد شدن فشاری بسیار شدید به زانو است، برای مثال زانو زدن یا سرپا نشستن بدون استفاده از زانوبند یا پدهای محافظ می‌تواند منجر به ابتلا به بورسیت شود. بورس گاهی اوقات پس از وارد شدن ضربه به زانو حین سانحه ملتهب می‌شود.

بورسیت نیز مانند زانوی دوندگان غالباً پیامد وارد شدن فشار شدید است؛ البته بورسیت به اندازه زانوی دوندگان شایع نیست.

بورسیت با علائم مختلفی مانند ورم همراه است که به افتراق آن از زانوی دوندگان کمک می‌کند. بورس ملتهب در موارد متوسط تا شدید به صورت توده‌ای برجسته روی زانو مشخص می‌شود. از دیگر علائم بورسیت می‌توان به داغ شدن زانو و دردی عمیق و سنگین اشاره کرد.

عارضه ها و آسیب دیدگی های دیگر زانو درد

چون زانو بزرگ‌ترین مفصل بدن است، مستعد آسیب‌دیدگی و تحمل فشار است. پس از زمین خوردن یا وارد شدن ضربه به زانو ممکن است به دلیل کوفتگی دچار درد شوید. شکستن هر یک از سه استخوان زانو نیز ضعف، درد تیز و تیر کشنده یا احساس نبض زدن عمیق را در پی دارد.

علائم روماتیسم مشابه علائم آرتروز است، اما روش‌های درمان این بیماری خودایمنی با روش‌های درمان آسیب‌های مفصلی ناشی از ساییدگی تدریجی و معمول مفصل تفاوت دارد. اگر زانو درد شدیدی دارید که زندگی روزمره‌تان را مختل کرده است و پس از چند روز استراحت برطرف نشده است، حتماً برای ارزیابی وضعیت‌تان به پزشک مراجعه کنید.

چرا زانو درد شب‌ها بیشتر می‌شود؟

بسیاری از عارضه‌های زانو مانند بورسیت و زانوی دوندگان پس از چند هفته استراحت بهبود می‌یابد. اما ممکن است زانو درد شب‌ها شدیدتر شود. دلایل پزشکی بیشتر شدن زانو درد در شب چیست؟

برای درمان زانو درد سعی کنید استراحت کنید

وقتی بدن در حال استراحت است، بیشتر متوجه دردهای خفیف تا متوسطی می‌شوید که در طول روز وقتی ذهن‌تان مشغول بود، به راحتی می‌توانستید آن‌ها را نادیده بگیرید. به علاوه بدن هنگام خواب کورتیزول کمتری تولید می‌کند. اگرچه کورتیزول بالا می‌تواند موجب ابتلا به بیماری‌های قلبی شود، کورتیزول در مقادیر سالم‌تر می‌تواند التهاب بدن را کاهش دهد.

چون اکثر دردهای مفصلی پیامد التهاب است یا در اثر التهاب شدیدتر می‌شود، مقدار متوسطی از کورتیزول می‌تواند در مدیریت التهاب به بدن کمک کند. اما وقتی بدن مانند زمانی که سعی می‌کنیم بخوابیم، در حال استراحت و آرامش است، کورتیزول کمتری تولید می‌کند، در نتیجه کورتیزول کمتری برای کاهش ورم و تحریک زانو وجود دارد.

التهاب شبانه

بدن در زمان خوابیدن در حال استراحت است. ساعت‌ها بی‌حرکت دراز کشیدن باعث می‌شود صبح که از خواب بیدار می‌شوید، مفاصل‌تان خشک و سفت شده باشد. هر چند تقلای شدید و فعالیت فیزیکی سنگین می‌تواند باعث زانو درد شود، اما فعالیت متوسط به سالم نگه داشتن زانو کمک می‌کند. فعالیت‌های کم‌برخوردی مانند پیاده‌روی، شنا و یوگا مفصل را شل و منعطف نگه می‌دارد.

چنین حرکت‌ها و ورزش‌هایی تاندون‌ها را منعطف نگه می‌دارد و مایعی را به جریان می‌اندازد که مفصل زانو را روان می‌کند و از آن محافظت می‌کند. درد بیماران مبتلا به عارضه‌های مزمنی مانند آرتریت معمولاً در پی انجام دادن حرکات ورزشی منظمی که مورد تأیید پزشک باشد، کمتر می‌شود و بیماران نتایج بهتری از درمان می‌گیرند.

بی‌خوابی زانو درد را تشدید می‌کند

به راحتی ممکن است در چرخه‌ای گرفتار شوید که به دلیل زانودرد نمی‌توانید بخوابید و به دلیل کم‌خوابی درد زانوی‌تان بیشتر می‌شود. خواب برای بازسازی و التیام بدن ضروری است. بدون خوابیدن انرژی کمتری برای فرایندهای التیام‌بخشی بدن خواهید داشت، چون مجبور خواهید بود که فرایندهای بدن را روی بیدار و هوشیار ماندن متمرکز کنید.

اگر درد شبانه زانو باعث می‌شود که شب‌ها نتوانید بخوابید و مدام از این پهلو به آن پهلو غلت بزنید، در نهایت ممکن است در وضعیت نامناسبی خواب‌تان ببرد، در نتیجه فشار بیشتری به زانو وارد شود و زانودردتان شدیدتر شود.

روش‌های تسکین زانو درد شبانه

روش درمان زانودرد شبانه به ناراحتی یا آسیب‌دیدگی خاص زانو بستگی دارد. پزشکان معمولاً مصرف دارو و تغییر سبک زندگی را برای  بهبود خواب توصیه می‌کنند یا روش‌های درمان دیگری را تجویز می‌کنند.

درمان زانو درد

بسیاری از بیماران داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب (NSAIDs) را برای کمک به تسکین درد مصرف می‌کنند. از پرمصرف‌ترین داروهای NSAID می‌توان به ادویل، مورتین و الیو اشاره کرد که می‌توانید آن‌ها را بدون نسخه از تمام داروخانه‌ها تهیه کنید.

البته ممکن است پزشک داروی مسکن مخدر قوی‌تری، مانند هیدروکودون را برایتان تجویز کند. این دسته از داروها درد شدید را تسکین می‌دهند، اما قدرت اعتیادآوری بالایی دارند. پیش از مصرف هر داروی جدیدی حتماً با پزشک مشورت کنید.

رعایت بهداشت خواب در درمان زانو درد

هرچند زانو درد خواب‌تان را مختل کرده است، اما می‌توانید با رعایت کردن توصیه‌های زیر که مربوط به بهداشت خواب است، شب بهتر و آرامش‌بخش‌تری داشته باشید:

از درمان‌های مکمل کمک بگیرید

طب سوزنی یکی از روش‌های پرطرفدار پزشکی جایگزین است که بسیاری از بیماران از آن برای مقابله با علائم آرتریتی خفیف تا متوسط کمک می‌گیرند. کالج روماتولوژی آمریکا طب سوزنی را یکی از “توصیه‌های مشروط” برای آرتروز می‌داند که بسته به وضعیت بیمار می‌تواند به بهبود حال وی کمک کند. درباره مناسب بودن انجام طب سوزنی برای درمان زانو درد شبانه با پزشک معالج‌تان مشورت کنید.

می‌توانید سرمادرمانی و گرمادرمانی متناوب را برای کاهش درد و ورم زانو انجام بدهید. بالش بین زانویی نیز زانوی دردناک‌تان را وقتی می‌خواهید بخوابید، نگه می‌دارد و پایدار می‌کند.