فروش ویژه
فلورسکوپی یک تکنیک تصویربرداری است که با استفاده از یک فلورسکوپ از ساختارهای داخلی بدن بیمار تصاویر زنده‌ی متحرک جمع‌آوری میکند. یک فلورسکوپ متشکل از یک صفحه نمایش فلورسنت و یک پرتوی اشعه ایکس است که از بدن شما عبور میکند. فلورسکوپی شبیه به یک فیلم اشعه ایکس است که در آن تصاویرِ پیوسته روی یک مانیتور نمایش داده می‌شوند.
فلورسکوپی به جراحان در حین انجام اعمال جراحی بسیار کمک میکند. این تکنیک به پزشکان امکان میدهد تا ساختارهای متحرک بدن را ببینند و به تشخیص بیماری‌ها کمک میکند. انجام عمل با فلورسکوپی مزایایی بسیار زیادی در مقایسه با اعمال جراحی تهاجمی دارد چرا که با استفاده از این تکنیک تنها به یک برش کوچک نیاز خواهد بود، که این خطر عفونت و زمان بهبودی از عمل را به شدت کاهش میدهد.
فهرست مطالب
چرا ممکن است به فلورسکوپی نیاز پیدا کنید؟
اعمال درمانی و معاینات بسیار زیادی وجود دارد که برای هر یک از آن‌ها ممکن است به فلورسکوپی نیاز باشد، از جمله:
- عکس رادیولوژی باریم: استفاده از فلورسکوپی در عکس باریم (یا آزمایش بلع باریم) به پزشک امکان میدهد تا همانطور که رودهها باریم را از خود عبور میدهند، حرکات رودهها را ببینند.
- اعمال الکتروفیزیولوژی: در یک عمل الکتروفیزیولوژی، پزشک با استفاده از فلورسکوپی بیمار مبتلا به ضربان قلب نامنظم را درمان میکند.
- کاتتریزاسیون قلبی: در این نوع آزمایش، پزشک جریان خون در سرخرگهای قلب را با استفاده از فلورسکوپی میبیند، تا بتواند هرگونه انسداد موجود در این سرخرگها را پیدا کند.
- آرتروگرافی: یک روش تصویربرداری اشعه ایکس است که از آن برای مشاهده یک یا چند مفصل استفاده می‌شود. امروزه، آرتروگرافی با استفاده از کاتتر یکی از کاربردهای عمده‌ی فلورسکوپی سینه است.
- هیستروسالپنگوگرافی: این روش عکسبرداری رادیولوژی از لوله‌های رحم و رحم است.
- مشخص کردن جای کاتترهای وریدی: کاتترها لوله‌های توخالی و نازکی هستند که پزشک آن‌ها را در سرخرگها یا سیاهرگ‌ها قرار میدهد. هنگام وارد کردن کاتترهای وریدی به بدن، پزشک از فلورسکوپی برای هدایت کاتتر به محل مورد نظر در بدن استفاده میکند.
- پرکوتانئوس کیفوپلاستی/ ورتبروپلاستی: پزشک از این عمل برای درمان شکستگی‌های مهره‌های ستون فقرات استفاده میکند.
- بیوپسی‌های سوزنی یا ترنس برونیکال: پزشک از این روش برای نمونه‌برداری از بافت ریه استفاده میکند.
پزشک ممکن است از فلورسکوپی به تنهایی یا در کنار یک روش تشخیصی دیگر استفاده کند. البته دلایل دیگری هم برای استفاده از فلورسکوپی وجود دارد.
چگونه میتوان برای فلورسکوپی آماده شد؟
برخی از اقداماتی که میتوان برای آمادگی جهت فلورسکوپی انجام داد عبارتند از:
آمادگی‌های عمومی برای فلورسکوپی
ابتدا پزشک به طور دقیق روش انجام فلورسکوپی را برایتان توضیح میدهد و به شما فرصت میدهد که هرگونه سؤالی که دارید را مطرح کنید.
- اگر در دوران شیردهی هستید موضوع را به پزشکتان اطلاع دهید. از پزشک بپرسید که آیا نیازی هست که شیرتان را پمپ کنید و برای بعد از فلورسکوپی نگهدارید.
- حتماً فهرستی از داروهایی که مصرف میکنید (با نسخه یا بدون نسخه) به پزشک بدهید. همچنین، اگر در حال حاضر هرگونه داروی گیاهی، مکمل یا ویتامینی مصرف میکنید آن را هم به پزشک اطلاع دهید.
- دستورالعمل‌های قبل از آزمایش را مرور کنید. نوع به خصوص معاینه یا عملی که قرار است انجام شود تعیین خواهد کرد که به چه آمادگی‌هایی نیاز خواهید داشت. پزشکتان هرگونه دستورالعملی که برای آمادگی‌های اولیه نیاز داشته باشید را در اختیارتان قرار میدهد.
- در صورت داشتن هرگونه آلرژی آن را به تکنسین اطلاع دهید. اگر تاکنون هرگونه واکنشی به رنگ‌های کنتراست (مواد رنگی متمایز کننده) داشته‌اید یا نسبت به یُد آلرژی دارید موضوع را به پزشک، تکنسین یا رادیولوژیست اطلاع دهید. اگر باردار هستید یا احتمال می‌دهید که باردار باشید به پزشکتان اطلاع دهید.
آمادگی‌های خاص برای فلورسکوپی
پزشک شما، بسته به وضعیت سلامتی‌تان، ممکن است دستورالعمل‌های خاصی برای آمادگی پیش از معاینه فلورسکوپی به شما بدهد که می‌بایست مطابق آن‌ها عمل کنید.
بسیاری از اعمال فلورسکوپی و عکس‌های رادیولوژی مثل عکس‌های رادیولوژی سینه و استخوان به هیچگونه اقدامات آماده‌سازی نیاز ندارد. البته، استثنائاتی هم وجود دارد که عبارتند از آزمایش‌های فلورسکوپی دستگاه گوارش یا کلیه‌ها، مثل رادیوگرافی سری دستگاه گوارش فوقانی، رادیوگرافی دستگاه گوارش فوقانی و روده کوچک، تنقیه باریم و نوعی آزمایش کلیه به نام پیلوگرام داخل وریدی یا ازوفاگرام.
معمولاً از شما خواسته می‌شود تا بعد از نیمه شب قبل از روز انجام فلورسکوپی چیزی نخورید و نیاشامید. برای این تست‌ها باید شکم خالی باشد. داروهای صبحتان را (در صورت داشتن) مصرف نکنید. در عوض، آن‌ها را نزد پزشک ببرید تا به او به شما بگوید که آیا نیاز است که مصرف آن‌ها را به تعویق بیندازید، و اگر چنین است، چه مدت بعد از آزمایش می‌توانید آن‌ها را استفاده کنید.
سایر دستورالعمل‌های آمادگی برای فلورسکوپی بسته به نوع آزمایش یا درمان عبارتند از:
رادیوگرافی سری دستگاه گوارش فوقانی
معده‌تان خالی باشد. برای اینکه آزمایش به خوبی انجام شود می‌بایست دستگاه گوارش فوقانی و معده خالی باشد. بعد از نیمه شب قبل از آزمایش سیگار نکشید، چیزی نخورید یا نیاشامید، حتی خشبو کننده دهان یا آدامس. برای اینکه حوصله‌تان سر نرود یک کتاب، مجله یا وسیله پخش موسیقی با خودتان داشته باشید. هر چیز دیگری که پزشکتان از شما خواسته را هم همراهتان بیاورید.
رادیوگرافی دستگاه گوارش فوقانی و روده کوچک
برای اینکه آزمایش به خوبی انجام شود، می‌بایست روده و معده‌تان خالی باشند. بسیار مهم است که بعد از نیمه شب قبل از آزمایش نه چیزی بخورید و نه چیزی بیاشامید. هر چیزی را که پزشک دستور داده با خود بیاورید. در این تکنیک برای ارزیابی وضعیت روده کوچک از تصاویر پی‌درپیِ گرفته شده با زمان‌بندی مشخص استفاده می‌شود. توصیه می‌شود یک کتاب، مجله یا وسیله پخش موسیقی همراه داشته باشید.
در اینجا، پزشک قصد دارد تا با استفاده از عکس‌های گرفته شده از روده و معده شما، هرگونه مشکلی که تنقیه باریم یا رادیوگرافی دستگاه گوارش فوقانی دلیل آن را مشخص نکرده، ارزیابی کند.
تنقیه باریم
شما به یک بطری تقریباً 8/1 لیتری نوشیدنی ورزشی، یک بطری میرالاکس و تعدادی قرص دولکولاکس نیاز خواهید داشت. اگر مبتلا به دیابت هستید به جای نوشیدنی ورزشی از یک نوشیدنی کم قند استفاده کنید که البته نباید گازدار باشد. روز قبل از آزمایش میرالاکس را با نوشیدنی ورزشی یا جایگزین آن مخلوط کنید.
از سه روز قبل از آزمایش مصرف خوراکی‌های فیبری، مانند مکمل‌های فیبردار یا غلات کامل صبحانه، یا میوه یا سبزیجات خام را متوقف کنید. البته می‌توانید میوه یا سبزیجات پخته یا کنسرو شده مصرف کنید.
روز قبل از آزمایش فقط مایعات شفاف بنوشید. مایعات قابل قبول عبارتند از:
- آب
- چای
- گوشتابه شفاف
- آب میوه‌ها شفاف مثل انگور سفید، زغال اخته یا سیب
- نوشابه‌هایی مثل آب گازدار یا لیموناد زنجبیلی گازدار
همچنین روز قبل از آزمایش:
- ساعت یک بعد از ظهر دو قرص دوکولاکس بخورید
- ساعت 3 بعد از ظهر 119 گرم یا هفت دوز از میرالاکس را با تقریباً 900 گرم نوشیدنی ورزشی مخلوط کنید. هر 15 دقیقه تقریباً 225 گرم از آن را بنوشید.
- ساعت 10 شب دو قرص دوکولاکس بخورید.
در روز آزمایش هیچ چیزی نخورید و نیاشامید.
پزشک از بیمار می‌خواهد این آزمایش را انجام دهد تا او بتواند درد شکم، تغییر در عادات دفع، خونریزی مقعدی، یا احتمال ابتلای بیمار به پولیپ (زائده‌های بافتی غیرطبیعی در ناحیه مقعد) یا دیورتیکولیت (ناحیه‌های ملتهب کوچک در درون مقعد) را بررسی کند.
باریم می‌تواند تا 24 الی 72 ساعت بعد از آزمایش رنگ مدفوع شما را به سفید یا خاکستری تغییر دهد. گاهی اوقات باریم باعث یبوست می‌شود. این مشکل معمولاً موقتی بوده و اغلب میتوان آن را با افزایش مصرف مایعات یا داروهای ضدیبوست بدون نسخه درمان کرد.
پیلوگرام داخل وریدی (IVP)
چهار ساعت قبل از این آزمایش نه چیزی بخورید و نه چیزی بیاشامید. در صورت داشتن هرگونه آلرژی عمومی یا حساسیت به رنگ کنتراست یا یُد به پزشک اطلاع دهید. این تزریق به مواد متمایز کننده حاوی ید نیاز دارد.
پزشک این آزمایش را برای مشاهده دستگاه ادرار، شامل کلیه‌ها، مثانه و لوله‌های متصل کننده آن‌ها به یکدیگر، تجویز کرده تا بتواند عملکرد و هرگونه آسیب وارده به این دستگاه را بررسی کند.
آزمایش ازوفاگرام
برای آنکه آزمایش به خوبی انجام شود به مدت چهار ساعت قبل از آزمایش معده‌تان را خالی نگهدارید. بعد از نیمه شب قبل از آزمایش خشبو کننده دهان، آدامس یا سیگار مصرف نکنید. هر چیزی را که پزشکتان دستور داده با خود بیاورید. یک کتاب، مجله یا وسیله پخش موسیقی همراه داشته باشید.
پزشک شما این این آزمایش را تجویز کرده تا موارد مکرر سوزش قلب، ورود مایعات یا غذا به نای، رفلاکس معده یا مشکل نوشیدن، خوردن یا بلع شما را ارزیابی کند.
بعد از فلورسکوپی می‌توانید رژیم غذایی عادی خود را از سر بگیرید و داروهای خوراکیتان را مصرف کنید، مگر آنکه پزشک دستور دیگری داده باشد.
روش انجام فلورسکوپی
ممکن است فلورسکوپی را به صورت سرپایی در مرکز تصویربرداری انویژن انجام دهید، یا اینکه نیاز باشد برای انجام آن در بیمارستان بستری شوید. نوع فلورسکوپی انجام شده به عارضه شما و نظر پزشکتان بستگی دارد.
عموماً، فلورسکوپی طبق فرایند زیر انجام می‌شود:
- به احتمال زیاد نیاز خواهد بود هرگونه جواهرات یا لباسی که ممکن است مانع از رسیدن اشعه به ناحیه مورد آزمایش بدنتان شود را از تن خارج کنید.
- اگر از شما خواسته شد تا لباس‌هایتان را از تن خارج کنید، به شما لباس یکبار مصرف بیمار (پیراهن و شلوار) یا گان بیمارستانی داده خواهد شد.
- پزشک، بسته به آزمایش یا عملی که انجام می‌دهید، به شما یک رنگ یا ماده کنتراست میدهد. ماده کنتراست را ممکن است از طریق یک خط داخل وریدی، تنقیه یا به صورت بلعیدنی دریافت کنید. پزشک از ماده کنتراست استفاده میکند تا ساختارها یا اندام‌هایی که می‌خواهد بررسی کند را بهتر ببیند.
- پزشک یا تکنسین شما را روی تخت رادیولوژی قرار میدهد و بسته به نوع آزمایش یا عملی که قرار است انجام شود، از شما می‌خواهد که در حین فلورسکوپی در یک وضعیت به خصوص قرار بگیرید، نفستان را برای مدت کوتاهی حبس کنید یا بخش به خصوصی از بدنتان را حرکت دهید.
- اگر آزمایش یا درمانی دریافت میکنید که نیازمند یک کاتتر است، پزشک یک سوزن را در آرنج، کشاله یا بخش دیگری از بدنتان فرو میکند.
- پزشک یا تکنسین برای تولید تصاویر فلورسکوپی از ساختاری از بدن که قرار است آزمایش یا درمان شود از یک اسکنر اشعه ایکس مخصوص استفاده می‌کنند.
- اگر تکنسین بخواهد یک مفصل را مشاهده کند، قبل از تزریق رنگ کنتراست، هرگونه مایع موجود در مفصل را با یک سرنگ یا سوزن تخلیه میکند. بعد از تزریق رنگ کنتراست، از شما خواسته می‌شود تا مفصل را چند دقیقه حرکت دهید تا رنگ در سراسر مفصل پخش شود.
- طول مدت آزمایش به اینکه آزمایش روی کدام بخش از بدن آزمایش می‌شود و همچنین به نوع آزمایش یا درمان بستگی دارد.
- بعد از اتمام آزمایش تکنسین خط داخل وریدی را برمی‌دارد.
بعد از فلورسکوپی
نوع مراقبت‌های مورد نیاز بعد از فلورسکوپی به نوع آزمایش یا درمان انجام شده بستگی دارد. بعضی از آزمایش‌ها، مثل کاتتریزاسیون قلبی، معمولاً به یک دوره ریکاوری چند ساعته نیاز دارند که در طول آن پا یا دستی که کاتتر قلبی از آن وارد شده می‌بایست بی‌حرکت بماند. سایر آزمایش‌ها و درمان‌ها عموماً به زمان ریکاوری کمتری نیاز دارند.
اگر بعد از بازگشت به خانه پس از انجام فلورسکوپی متوجه هرگونه درد، قرمزی و یا ورم در محل ورود خط داخل وریدی شدید موضوع را به پزشکتان اطلاع دهید چراکه این می‌تواند نشانه عفونت یا نوع دیگری از واکنش بدن باشد.
پزشکتان دستورالعمل‌های مشخص‌تری در ارتباط با مراقبت‌های بعد از آزمایش یا درمان به شما خواهد داد.
خطرات احتمالی فلورسکوپی
فلورسکوپی با برخی ریسک‌های جزئی همراه است. برای مثال، از آنجا که در این تکنیک از فن‌آوری اشعه ایکس استفاده می‌شود به مقدار کمی در معرض تابش اشعه قرار خواهید گرفت. میزان جذب اشعه بسته به طول مدت آزمایش یا درمان و همچنین اندازه شما متغیر است. بعضی از افراد ممکن است پوستشان دچار آسیب ناشی از تابش شود که در نتیجه بافت پوست آن‌ها دچار سوختگی می‌شود.
همچنین، میزان قرارگیری شما در معرض تابش اشعه هر چقدر که باشد، همیشه ریسک هرچند اندکی برای ابتلا به سرطان ناشی از اشعه در آینده وجود دارد. البته اغلب، مزایای فلورسکوپی بسیار بیشتر از ریسک‌های آن هستند.
اگرچه خود آزمایش‌ها و درمان‌های انجام شده با استفاده از فلورسکوپی دردناک نیستند، اما بعضی از جنبه‌های آماده‌سازی برای این آزمایش، مثل دستیابی به یک سیاهرگ یا سرخرگ برای آنژیوگرافی یا تزریق به مفصل می‌توانند دردناک باشند. در چنین موقعیت‌هایی، تکنسین‌های ما در مرکز تصویربرداری انویژن تمامی اقدامات ممکن برای راحتی شما را انجام خواهند داد. این اقدامات می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- آرامبخشی هوشیارانه: داروهایی که شما را خواب آلوده می‌کنند.
- بی‌حسی موضعی: این‌ها داروهای بی‌حس کننده هستند.
- بیهوشی عمومی: داروهایی که شما را به خواب می‌برند، تا دردی احساس نکنید.
بسته به وضعیت سلامتتان ممکن است در معرض ریسک‌های دیگری هم باشید. با این حال، مزایای یک آزمایش فلورسکوپی، در صورتی که توسط تکنسین‌های رادیولوژی دارای بورد تخصصی و مهارت بالا انجام شود، اغلب بسیار بیشتر از ریسک‌های آن است. به علاوه، قوانین و مقررات مربوط به استفاده از دستگاه‌های فلورسکوپی توسط سازمان غذا و دارو تعیین می‌شود و این دستگاه‌ها برای اینکه اثربخش و ایمن شناخته شوند می‌بایست با معیارهای خاصی مطابقت داشته باشند.